Chi tiet - UBND TP Đông Hà

Nhà ông Nguyễn Khuyến nằm về phía Tây Bắc thôn Tân Vĩnh (cạnh bờ sông Vĩnh Phước), xã Triệu Lương (nay là phường Đông Lương), thành phố Đông Hà; cách quốc lộ 1A khoảng 5km về phía tây.

          Trong giai đoạn 1939 - 1942, sau những thắng lợi của cao trào đấu tranh đòi dân sinh, dân chủ, phong trào cách mạng trên toàn tỉnh gặp nhiều khó khăn. Thực dân Pháp tung mật thám và bọn chỉ điểm về tận các làng xã; đồng thời mở nhiều cuộc đàn áp khủng bố dữ dội, lùng sục phá hoại các cơ sở Đảng. Tỉnh ủy, Huyện ủy và các cơ sở quần chúng bị vỡ gây tổn thất lớn cho phong trào cách mạng trên toàn tỉnh. Đa số các đảng viên đều bị bắt và bị đánh đập dã man. Mặc dù việc liên lạc của các cơ quan lãnh đạo huyện, tỉnh bị gián đoạn nhưng ở Đông Hà nhiều nơi vẫn còn các cơ sở Đảng hoạt động. Đảng viên và quần chúng cách mạng vẫn giữ vững tinh thần, chờ thời cơ nối liên lạc để tiếp tục đấu tranh.

          Trong thời gian này, tại nhà ông Nguyễn Khuyến - một đảng viên trung kiên của xã Triệu Lương là nơi vẫn bí mật nuôi dấu, che chở các đồng chí đảng viên của Xứ uỷ Trung kỳ lui tới hoạt động. Tại đây, cơ quan Xứ uỷ Trung kỳ đã bí mật làm việc và chỉ đạo phong trào cách mạng trên toàn miền chờ cơ hội để củng cố và phát triển phong trào đấu tranh trong giai đoạn mới. Nhờ sự đùm bọc che chở của cơ sở cách mạng và quần chúng nhân dân địa phương, Xứ ủy Trung Kỳ vẫn tồn tại và duy trì hoạt động, kịp thời nắm bắt tình hình và lãnh đạo nhân dân tiến hành thắng lợi cao trào tổng khởi nghĩa giành chính quyền tháng 8/1945.

          Nhà ông Nguyễn Khuyến nay đã không còn. Địa điểm  này hiện là khu vực trồng hoa màu của nhân dân thôn Tân Vĩnh. Để ghi dấu sự kiện quan trọng đó, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Đông Hà đã cho dựng bia kỷ niệm ngay ở nền nhà của ông Nguyễn Khuyến làm nơi giáo dục truyền thống cho các thế hệ con cháu của quê hương.